කෝපි සහ සතිඤ්ඤා

ඉස්සර ඉඳං මං සමහර දේවල් වලට මාස ගානක් කලිං ඉඳං ලැහැත්ති වෙනවා. ඒක අදටත් මගෙ හැටියක්. හැබැයි ඒ මං කැමතිම දේවල් වලට විතරයි. විභාග වගේ ඒවට ලැහැත්තිවීම ඒකෙ අනික් පැත්ත. හරියටම කිසි අඩුවක් පාඩුවක් නොවෙන්න ඒ අවස්ථාව උපරිමෙන් පාවිච්චි කරන්නත්, කලිං ඔය විදිහට කෙලවෙච්චි අවස්ථා නැති කරගන්නත් තමයි මං ඔය වැඩේ කරන්නෙ.

සිංහල අවුරුද්ද, වෙසක් උත්සවේ, ඇසල උත්සවේ, සමං දේවාලෙ පෙරහැර ආදී අවුරුද්දකට සැරෙයක් එන ඒවට එයිට මාස තුන හතරක් ඉඳල ලැහැත්ති වෙනව වගේම මාසෙ සීසන් එක ගන්න එක ආදී මාස් පතා යෙදෙන ඒවට දවස් විස්සකට විතර කලිං ලැහැත්ති වෙනව. ඔය ලැහැත්ති වෙනව කියන්නෙ කොටිම්ම කියතොත් ගානක් අතේ එක්කහු කරගන්න එකයි. එයිට අමතර වසයෙං ඇඳුං පැළඳුං ඕන්නං ඒවත් එක්කහු කරගන්නව.

ඔයිං වැදගත්ම වැඩේ තමයි සිංහල අවුරුද්ද. තව අවුරුද්දක් තියෙනව තමයි. ඒ ජනවාරි පලවැනිදා. එදාට නිකං කිරිබත් ඩිංගක් හදනව ඉතරයි. නෑගං යන්නෙ නෑ. අනික එදා සතියෙ දවසක්නං නිමාඩු නෑ. ඉස්කෝලෙ යන්න වෙනව. අලුත් ඇඳුං මොනවත් ඇත්තෙත් නෑ. රතිඤ්ඤ නං එකක් දෙකක් පත්තු වෙනව. නිලා, බඹර චක්කර එහෙමත් නෑනෙ. ඒ හංදා කොයියංම හැටියකිංවත් ජනවාරි පලවැන්දා අපිට අවුරුද්දක් නෙමෙයි. හැබැයි ඒකෙං මතක් කරනවා ‘තව මාස තුනක් ඉවර උනහං සිංහල අවුරුද්ද එනවා‘ කියලා.

මේ කියන්න හදන්නෙ ඒ සිංහල අවුරුද්දට ලැහැත්ති වීම ගැන. සිංහල අවුරුද්දට ගෙදරිං ඇඳුං සූට්ටෙකක් හම්බු වෙනවා. එතකොට කෑම බීමත් ඕනැ තරං. මට හම්බු වෙන්නෙ නැත්තෙ සතිඤ්ඤ, නිලා කූරු, බඹර චක්කර ඉතරයි. අවුරුද්දට සතියකට කලිංවත් ගෙදරකට සතිඤ්ඤ ගේන්න ඕන. ඒ උනාට “නිකං පුච්චල විසික් කරන්න“ සල්ලි හම්බුවෙන්නෙ නෑ.

ඔය ඉස්සරහිං තියෙන්නෙ සතිඤ්ඤ රෝල්

මට අවුරුදු නමයක් තරම වෙනකොට සතිඤ්ඤ පත්තු කරන හැටි මං ඉගෙන ගත්තා. ඉතිං එදයිං පස්සෙ ආපු පලවෙනි සිංහල අවුරුද්දටම මට සතිඤ්ඤ ඕනැ උනා. ලොකු සතිඤ්ඤ රෝලක් රුපියල් හැත්ත පහක් විතර වෙන ඒ කාලෙ තේ දළු කඩන කෙනෙක්ට දවසෙ කුලිය රුපියල් හැට පහයි. ඉතිං සතිඤ්ඤ රෝලක් ගන්න සල්ලි කියන්නෙ දවසක කුලියටත් වැඩියි. ඔය හිංදම තාත්තගෙං කොහොමත් ගාන කපාගන්නව බොරු. ඕක ඇහුව ගමං

“මොකද්දෑ....“

කියල සද්දෙට අහනව. ඉං පස්සෙ


“ර්රතිංඤ?... හුහ්, බොට ර්රතිංඤම තමයි ගෙනැත් දෙන්න වටින්නෙ......“


ඕං ඔහොම යන පාලිය කෙලවර වෙන්නෙ සමහර වෙලාවට මගෙ කනිං අල්ලන්න පැනීමෙං. ඒ හංදා මං සල්ලි ඉල්ලුවෙ අම්මගෙං.

“අම්මෙයම්මෙ..“

“මොකදැහ්“

“මට සතිඤ්ඤ රෝලක් ඕනැ“

“අර උඹලෑ මහ එකා ඉන්නෙ ඉල්ල ගනිං“

“අනෙ ඉල්ල දෙන්නකො. මං ඉල්ලුවට දෙන්නෑ“

“කටවහං හිටහං. බොට සතිඤ්ඤ තමයි තව අඩු“

“අනෙයම්මෙ“

“පලයං යන්න. මං දර පොල්ලක් ගත්තොත් දෙනව බොට සතිඤ්ඤ“

මං එතනිං යන්න යනව. මේ ගොල්ලන්ට තමුංගෙ ලමෙය ලොකු නෑ. මට කවුරුවත් සලකන්නෑ. නැත්තං අනික් එවුං සතිඤ්ඤ පත්තු කරද්දි මං කොලපත් තඩි ගහන්නද. ඇහෙන් වැටෙන කඳුළු බිඳුව තුරුම්පුවක් ගහනව.

“ඉචාල්ලකො වං ලොගුවෙලා ජල්ලි අම්බුගොල්ල ගල්ලව සතිල්ල. වොලාඩ ඩෙල්ලෑෑෑෑ“

“තෝ ඒ ගමන ලැහැත්ති උණාද සංගුව පිඹින්න හිටහං දෙන්න මං තොට දෙකක්“

අම්ම එන පොට හොඳ නෑ. පොල්පිති පාරක් සුවර්. මං අම්මට අහු නොවෙන්න ටිකක් දුරට දුවනව. දැං වැඩේ හරියන්නෙම නැති පාටයි. ඒ හංද මං ගමටම ඇහෙන්න මරහඬ දීල අඬනව.

“ඉටාල්ල වං වොලා ලාකිඋලාං වතුල උගුලද්දෙල්ලෑ. උවල එතකොල ඉඟා ගාල්ල. තවුංගෙ ලවයිඩ්ඩ සතිල්ල සෝලග් ඇලං දෙල්ල වැලි අව්වල. හිග් හිග්.“

දෙමව්පියො ළමයි හදන්නෙ ලොකු උණහං සැලකුං ගන්න බව එතකොට මං දැනගෙන හිටියෙ. තමුන්ට වයසට ගියහං සලකන්නෙ නැතිවෙයි කියල හරි මට සතිඤ්ඤ රෝලක් ඇරං දෙයි කියල හිතං මං ගහපු අන්තිම තුරුම්පුව මට තව පොඩ්ඩෙං ඉලපත් පාරක් ඇරං දෙනව. 


ඕං ඔය වෙලාවෙ තමයි මට මතක් වෙන්නෙ පුංචම්මව. ඒ කියන්නෙ අම්මගෙ බාල නංගි. මං සැරිං සැරේ එක්කහු කරන සල්ලි තියන එක තැනක් තමයි පුංචම්ම ළඟ. මාමගෙ බයිසිකලේ හෝදන්න වතුර ඇදලා දීම, ඒ කාලෙ මගෙ අලුත්ම රස්සාව වන පුංචම්මගෙ බ්ලොක්ගල් ගහන විජේසේන මාමට බදාම ගෙනැත්දීම, ආදී වැඩවලින් උපයාගන්න සල්ලි මං තියාගන්න තැං ගානක් තිවුනා. එක තැනක් තමයි පොත් අස්සට දැමීම. පොත් අස්සෙ දාන වැඩේ අසාර්ථක උනේ දවසක් දෙකක් අම්මට අහුවුන එකෙං. ඒ විදිහට එයාට අහුවුනොත් ගන්නවා. රුපියල් ලස්සයක් උනත් දවසිං ඉවර කරන්න අපෙ අම්මා හරි දස්සයි. ඩිපෝ එකේ වැඩකරන ජෝකපාල බාප්පට වඩා වැඩියෙං ආදායං තියෙන අපේ ගෙදර අය දුප්පත් ඒකලු. පොත අස්සෙ හංගන වැඩේ හරි නොගියහම මං පොතේ පිටකවරෙ බවුම්පේපර් කොලේ අස්සෙං සල්ලි දාල තියන්න පටං ගත්තා. ඒකත් පිටකවරෙ පිම්බිලා තිවිල අම්මට අහුවුනා. එයිං පස්සෙ රෙදි දාන කාඩ්බෝඩ් පෙට්ටිය යට, බිත්ති ඔරලෝසුව පිටිපස්සෙ, අල්මාරිය උඩ ආදී තැංවලත් හැංගුවට අම්මට අහුවෙනව. ගත්ත බව කියන්නෙ කවදහරි ඇහුව දාට ඉතරයි. සල්ලි සැමැන්ටිං එහෙක දාල වල දාපු ගමං කාසි මලකඩ කනව. සල්ලි කොල තෙත අල්ලල වේයො කනව. බැංකු පොතේ දැම්මොත් ආපහු ගන්න අවුරුදු දහඅට වෙනකං ඉන්න වෙනවලු. ඒ හිංද මං අන්තිමට පුංචම්ම ගාව සල්ලි තියා තියන්න ගත්තා. ඒක කාටවත් ගන්න බෑනෙ. ඉතිං මං ඔය විදිහට එක්කහු කරපු රුපියල් තිහක්ද කොහෙද එයා ළඟ තිවුනා. මං ගිහිං එයාගෙං ඒ සල්ලි ඉල්ලුවා. සතිංඤ රෝලෙං බාගෙයක්වත් ගන්න පුලුවන්නෙ. 

“ඇයි දැං මාසෙකට ඉතර කලිං උඹලෑ අම්ම මගෙං ඒ සල්ලි ඉල්ලගත්තෙ උඹ ගන්න කිව්ව කියල“

“නෑ පුංචියෙ මං කිව්වෙ නෑ“

“එහෙනං උඹලගෙ අම්ම ඉල්ලගත්තෙ. මං දන්නෑ මං දුන්න“

 මට මිරිස් කාපු මිනිහගෙ වගේ ඔලුව දැවිල්ලත් එක්ක ඇහිං කඳුලු පැන්නා. යකා ආවේස උණා වගේ මං ගෙදර දිව්වා.

“අම්මෙ.. පුංචි ගාව තිවිච්ච මගෙ සල්ලි ගත්තද?“

කුස්සියට කඩා පැනල මං ඇහුව.

“අනෙ මං ගත්තෙකක් නෑ“

“අර පුංචි කිව්වෙ ඉල්ලගත්ත කියල“

“ආ ඔව් ගත්ත තමයි“


අපෙ අම්මා සාක්කි නැතුව යමක් පිළිගන්නේ නැත.

“ මට ඒ සල්ලි ඕන. දැං ඕන“

“දැං දෙන්න මා ගාව නෑ.“

“මට සතිඤ්ඤ පෙට්ටියක් ගන්න ඒ සල්ලි ටික දීහාං...“

“තොට දෙනව මං සතිඤ්ඤයක් ගිනිපෙල්ලක් ඇරං. දූපිය කිව්වෙ“

අම්ම ගිනි පෙනෙල්ලක් ඇරං ලිප ගාවින් නැගිිටිනකොට මං කුස්සියෙං එලියට පැනල ඉවරයි. 

එයිං පස්සෙ මගෙ ඔලුවෙ වැඩ කරන්නෙම සතිඤ්ඤ ගන්න විදිහක්. ඒ දවස්වල අප්‍රේල් මාසෙ පටං ගන්නකොටම සතිඤ්ඤ එක දෙක පත්තු වෙන්න පටං ගන්නවා. කොහොම කලත් විනාඩි දහයකට විතර සැරයක් සතිඤ්ඤ සද්දයක් ඇහෙනවමයි. එහෙම ඇහෙන වෙලාවක් ගානේ මට සතිඤ්ඤ මතක් වෙනවා. ඒත් එක්කම සල්ලි නැතිව මං පත්වෙලා තියෙන තත්වෙ මතක් වෙලා ඇඬෙනවා. ඔය විදිහට වරුවක් විතර ඇඬුවං පස්සෙ ඇඬිල්ල නතර වෙලා කේන්තිය ඉතරක් ඉතුරු වුනා. අවුරුද්ද ලබන්න දවස් තුනක් විතර තියෙනකං ගමේ පිපිරෙන හැම සතිඤ්ඤයක්ම මගේ ඔලුව ඇතුලෙත් පිපිරුවා.


දවස් ගානක් තිස්සෙ සල්ලි හොයන නොයෙක් විදි මං කල්පනා කෙරුවා. තේ ගහක දලු කඩන්නවත් උස නැති හංද කුලියට දලු කඩන්නත් යන්න බෑ. නැත්තං දවසට රුපියල් පහලොවක් දෙන්න කියලා රාලහාමි මාමගෙ දලු කඩාදෙන්න යන්න පුලුවනි. කුලී වැඩ හම්බුවෙන්නෙත් ලොකු මිනිස්සුන්ට ඉතරයි. පොඩි ළමයින්ට පුලුවං රස්සාවක් කියල තියෙන්නෙ හිඟාකෑම ඉතරයි. පොල දවසට පොලේ හිඟාකන ළමයි දෙතුං දෙනෙක්ම ඉන්නව. ඒකනං හොඳ වැඩක් තමයි. හැබැයි හිඟාකනවනං ටවුමටම යන්න ඕනි. ඒත් අපේ ගමේ අය ටවුමට යනවනෙ. එතකොට මට හිනාවෙයි. ඒ හංදා ඒ වැඩෙත් හරියන්නේ නැත. හොරකං කලොත් පව් සිද්ද වෙලා අපායෙ යන්න වෙනවා. නැත්තං මාමගෙ සල්ලි පෝස් එක තියෙන තැන මං දන්නවා. මං ගාව විකුණන්න වටිනා කියන දෙයකුත් නෑනෙ.


ඔය විදිහට කල්පනා කරගෙන කුස්සියට යද්දි තමයි මට මගෙ ඇස් දෙක නලලට එන වැඩක් උනේ. කුස්සියෙ ලිපට උඩිං තියෙන දුම් මැස්සෙ ලොකු ගෝනි දෙකකට අයිනට වෙන්න හේත්තුවෙලා තියෙන බාගෙට පිරිච්ච පරණ පොලේ ගෙනියන කවරෙ අස්සෙ තියෙන්නෙ මං ගිය ගමන එක්කහු කරාපු කෝපි ටික නෙ. අම්මට කියලා ඒක බිමට බාගන්න ඕන.


“අම්මෙ අම්මෙ“


“මොකදැ. “


අම්මගෙ කේන්තිය නිමිල වගේ


“අර කවරෙ ඇරං දෙන්නකො“


“දුම උඩ ඇදලන්නැතුව හිටහං හොද්දට දැලි වැටෙනව“


ලිපේ තියෙන හොද්ද බිමට බානකං ඉඳල අම්මට කනිපිංදං කියල මං ඒ කවරෙ බිමට බාගත්තා.


“ඉඳා තොගෙ සෙද්ද. වදේ“


ලිප ගාවිං පුටුවක් තියලා ඒකට නැගපු අම්මා මට මගෙ නිදානෙ බිමට බාලා දුන්නා. මං විගහට කවරෙ ඇරං මිදුලට ගියා. මාසගානක් තිස්සෙ කවරෙ පුරා බැඳිච්ච දැළි දුඹුලු සේරම මගෙ ඇඟේ ගැවෙද්දි කරකුට්ටං වෙන්න වේලිච්ච කෝපි ඇට අස්සෙ ඉඳල කරදලි හතර පස් දෙනෙක් පැනල ගියා. දැං තියෙන්නෙ මේක කොටාගන්න එකයි.

“අම්මෙ මට මේක කොටල පොලල දෙන්නකො“


“මට දැම්බෑ.“


“අනෙයම්මෙ“


ඔය විදිහට දවසම කනිපිංදං කියලා, අඩලා, බැනුං අහලා පහුවදා වෙනකොට අම්ම ලව්වා මගෙ කෝපි ටික කොටවාගෙන, කුල්ලෙං පොලලා පොතු අයිං කරවාගෙන එකලාසයක් කරගන්න පුලුවං උනා. පුංචි කුරුමිණියො වගේ කෝපි ඇට ටික සොපිං කවරෙකට දාලා ගැටගහලා වැඩි පරිස්සමට ඒ ටික පොලේ ගිනියන බෑක්කෙකට දාලා තිව්වා. ගොම මැටිගෑ පොලොවෙ එලාපු පැදුරෙ නිදාගෙන ඉන්දැද්දි  කෝපි කවරෙ මගෙ දකුණු පැත්තෙ අතදිග මානෙං හිටියා.


පහුවදා උදේ දහය වෙද්දි මං ඉස්කෝලෙ අඳින නිල්පාට කොට කලිසමයි, සුදු කමිසෙයි ඇඳගෙන ඉස්කෝලෙ යද්දි දාන සෙරෙප්පු දෙකත් දාගෙන මගෙ කෝපි මල්ලත් ඇරං නිකගොඩ හංදියට ගියා. එතැනිං බස්සෙකට නැගලා කොන්දොස්තරට එකයි සත විසිපහක් දුන්නා.


“මානාන්ට බාගෙයක්“


“බාගෙයක්?“


කොන්දොස්තරට සැකයි. 


“ඔය ලමයට වයස කී්‍යද?“


“අවුරුදු නමෙයයි“


කොන්දොස්තරට ඒකත් සැකයි. එයාගෙ හිතේ මං බොරු කියනව කියල.


“ඉස්කෝලෙ කීයෙද?“


පස්ස පැත්ත සීට්ටෙකේ පොල්ලට හේත්තු කරගෙන එයා මගෙං ඇහුවා.


“හතර ඒ පංතියෙ. නිලංති මිස්ගෙ පංතියෙ“


කොන්දොස්තර මට ටිකැට්ටෙක දුන්නා.


මානානෙ ඔරලෝසු කනුව ගාවිං බැහැලා බැලුවහම මුලිංම තියෙන්නෙ පැසං සුනිල්ගෙ කඩේ. ඒක ඉස්සරහ ලොකුවට ලියල තියෙනව.

කසුන් ට්‍රේඩර්ස්

කෝපි, කරුංකා, කුරුඳු, ගම්මිරිස්, පැෂන් ආදී දේශීය ද්‍රව්‍ය වැඩිම මිලට ගනු ලැබේ.

කොණ්ඩෙ කැරලි තියෙන මනුස්සයෙක් ඒ කඩේ ඉස්සරහ මේසෙ ගාවිං පුටුවක් තියාගෙන ඉඳං ඉන්නවා. මං මගෙ බෑක්කෙකත් ඇරං එයා ගාවට ගියා.


“කෝපි සල්ලිඔලට ගන්නවද?“


එයා මගෙ දිහා බැලුවා. 


“ඔව් ගන්නව. කෝ ගෙනාවද?“


“ඔව්. මේ“

මං මගෙ කවරෙ දෑතිංම එයාගෙ අතට දුන්නා. එයා මගෙ මූනත් කවරෙ දිහාත් දෙපාරක් ඉතර බැලුවා. 

“කොහෙංද මේ?“


“මගෙ. අපේ ගෙදර තීච්ච.“


එයා පොලේ ගිනියන කවරෙං සොපිං කවරෙ එලියට ඇරං ඒකත් ලිහලා කෝපි ඇට අහුරක් අතට අරං බැලුවා. මෙයාට සැකයි වගේ මාව හොරෙක් කියලා පොලිසියට අල්ලල දෙයිද දන්නෑ. එතකොට සතිඤ්ඤා ගන්න වෙන්නෑ. ඊට කලිං කට අරින්න ඕනැ.


“හොරකං කරපුව නෙමෙයි. මං කඩාපු ඒව. අපේ තේ කෑල්ලෙ ගස් අටක්ම තියෙනව“


එයා රැවුල දෙපැත්තට යන්න හිනාවෙලා කෝපි කවරෙ තරාදියෙ එල්ලුවා. මට හරියට මතක නැතත් කිලෝ එකක් හෝ දෙකකට වඩා ටිකක් වැඩියෙන් තියෙන්න ඇති.


“කිලෝ ***යි දෙසිය පනහක් විතර තියෙනව. ඇයි චුට්ටක් ගෙනාවෙ.“


“ඔච්චරයි තිවුනෙ.“

එයා සොපිං කවරෙ එක්කම කෝපි ටික ඇරං තියාගත්තා. ඊළඟට ලොකු කැල්කිවුලේටරයක් ඇරං ඒකෙං ගානක් හැදුවා. ලාච්චුවට අත දාලා සල්ලි ගත්තා.

“හැත්ත දෙකයි ගාන. මෙතන අසූවක්ම තියෙනවා. අවුරුද්දට මගෙ ගානෙ. පරිස්සං කරගන්න. සල්ලි හලාගන්නෙහෙම එපා.“

මං අත් දෙකෙම්ම සල්ලි ගත්තා. 

“මොකටද මේ සල්ලි“

එයා මගෙං ඇහුවා.

“සතිඤ්ඤා රෝලක් ගන්න“


එයා ආයි පාරක් රැවුල දෙපැත්තට යන්න හිනා වෙලා මේසෙ උඩ තිවිච්චි සතිඤ්ඤ පෙට්ටි බන්ඩලෙං සතිඤ්ඤ පෙට්ටියක් ඇදල ගත්තා. එයිං එකක් ඒ කාලෙ රුපියල් දාහතරක් වෙනව. 

“ආ... පුතා මේක ඇරං යන්න මගෙ ගානෙ අවුරුද්දට පත්තු කරන්න. “

සතිඤ්ඤ පෙට්ටියක්

මං ඒක දෑතිම්ම ඇරං කෝපි ගෙනාපු කවරෙ අස්සට දාගත්තා. අවුරුද්දට තෑගි දුන්නම වඳින්න ඕනි. ඒ හංදා එයාට දනගහලා වැඳලා මං කඩෙං එලියට බැස්සා. සන්තෝසෙට පොරොන්දුවකුත් එක්ක.

“ඊළඟ පාර කෝපි කැඩුවහං ඇරං එන්නං මාමේ“

මං සතිඤ්ඤ රෝලකුයි, නිලාකූරු පෙට්ටියකුයි අරං මානානෙං බස්සෙකට නැග්ගෙ හිතපුරා සතුටෙං. ඒ අවුරුද්දෙ අන්තිමටම සතිඤ්ඤ ඉවර උනේ මගෙ. පැසං සුනිල් මාමා දීපු සතිඤ්ඤ පෙට්ටියම මං අවුරුදු නැකතට පත්තු කෙරුවා. එදා මං වැදගත් පාඩමක් ඉගෙන ගත්තා. සල්ලි එකතු කරන ලේසිම ක්‍රමය කෝපි, කරුංකා වගේ ජාති එකතු කරලා තියාගැනීම. නිතරම පේන හිංදා කාටවත් හොරෙං ගන්න බෑ. ඕන වෙලාවට විකුණලා සල්ලි ගන්න පුලුවං.

පොරොන්දු වෙච්ච විදිහටම හැම අවුරුද්දෙම මං එක්කහු කරපු කෝපි, කරුංකා සේරම මං දුන්නෙ පැසං සුනිල් මාමාට.

Google Street View එකෙන් පැසං සුනිල් මාමාගෙ කඩේ

. 
අවුරුදු විස්සකට පස්සෙ මට මතක් වෙච්චි ගමං මං එයාගෙ කඩේ දිහා බැලුවා. Google Street View එකෙං. එදා පෝසත්ව හිටපු මනුස්සයා අද කෙහෙකනක්, පොල් ටිකක්, ගස්ලබු ගෙඩ්ඩක් විකුණ තත්වෙට වැටිලද? මේ ගමන ගමේ යමිං ගමං බලන්න ඕනැ.