ඡන්දය, චංදෙ නොහොත් මැතිවරණය

නිදහස් සිතුවිලි වල අලුතෙං දාල තිවුන පෝස්ට් එකකට කොමෙන්ටුවක් ලියන්න යද්දි මටත් හිතුන චංදෙ ගැන මට හිතෙන දේවල් ටිකත් ලියන්ට ඕනි කියල. ඒක හිංද වංදනාව ටිකකට පැත්තකිං තියල මාත් ලියනව චංදෙ ගැන.

මං පුංචි එකා සංදියෙ ඒ කියන්නෙ අනූවෙ දසකෙ මුල මැතිවරණය ගැනයි මගේ මතකෙට මුලිංම එන්නෙ. ඒ දවස්වල මැතිවරණයක් පවත්වන බවට රේඩිවේකෙ ප්‍රවෘත්ති වලිං දැනුං දෙනව. එයිං පස්සෙ අපි ජීවිතේටවත් දැකල නැති කාන්ඩෙයක් චංදෙ ඉල්ලන්න ඉදිරිපත් වෙනව. වෙනදට හදිසියෙ මරණ දැන්නීමක්, එහෙමත් නැත්තං මොකක් හරි සමිතියක රැස්සීමක් පවත්වන බවට දන්වල හාප්සීට් වල පැටිග්නම් වලිං ලියන දැන්නීම් විතරක් ඉඳල හිටල අලවන පාලං ඇඳි, ටැලිපෝං කනු, ආදිය සියල්ල දවසට දෙකට පෝස්ටර් කියල ජාතියකිං වැහෙනව.

ටැලිපෝං කනුවල උස අතට අලවන බෙහෙත් සීට්ටුව වගේ උස කෙට්ටු කොළවල 

පවිත්‍රා

වන්නිආරච්චි 

කියල උඩිං ලියල ඊට යටිං පුටුවක් ඇඳල ඒ ඉස්සරහිං X දාල 9 ඉලක්කම ලියල තියෙනව. ඊටත් යටම පේලියෙ පොදුජන එක්සත් පෙරමුණ කියලත් ලියල තියෙනව. ඔය විදිහට පුටු වරක් 9 පුටු වරක් 8 වගේම අලි වරක් 11 අලි වරක් 12 ලියපු එව්වත් අලවල තියෙනව. ඒ අතරෙ දැං තියෙන පොකට් කැලැන්ඩර් වලිං බාගෙ වගේ පුංචි පුංචි කොළ කෑලි වලත් ඔය චක්කරේම ලියල පාරෙ හලල තියනව මිනිස්සුන්ට අහුලගන්න.

තාරපාරෙ දිගටමත් පුටු වරක්, අලි වරක් චක්කරේ සුදුපාටිං ලියල තියෙනව. ඒ විතරක් නෙමෙයි

“දෙයියා දිනවමු“

 “සුසන්ත දිනවමු“

“පවිත්‍රා වැඩිම මනාපයෙන් දිනවමු“ 

වගේ දේවලුත් පොල්ගෙඩි අකුරිං පාර පුරාම ලියල තියෙනව. පාරෙ තියෙන එව්ව මකන්නවත් ඒවට උඩිං ලියන්නවත් බැරි උනාට පෝස්ටර් වලට ආයුෂ තියෙන්නෙ එක දවසක් විතරයි. අද දවල්ට දකින්න තියෙන  පෝස්ටර් සේරම හෙට උදේ වෙනකොට ඉරල ඒ තැංවල වෙනිං එව්ව අලවල. පහුවදාට ඒවත් නෑ වෙනිං ජාතියක්. එව්ව අලවන්නෙ කවුද ගලවන්නෙ කවුද කියල කවුරුවත් දන්නෙ නෑ.

අපෙ මාමත් හොරෙං වගේ දේසපාලනේ කලාට එයාට අලවන්න දෙන පෝස්ටර් එකක්වත් අලවන්න යන්න බයයි. ඒක හිංද එව්ව සේරම එයාගෙ ඇඳේ පැදුරයට තියල තියෙනව. මං එයිං ඇතිතරං පෝස්ටර් ගන්නව. ඒ අතරෙ තිවුන චිත්‍රකතා වගේ එකක් මං අරං ගිහිං ඉස්කෝලෙ යාලුවන්ටත් පෙන්නුව. ඒකෙ සාරියක් ඇඳපු වයසක ආච්චියෙක් ලොකු පොට්ටනියක කරේ තියං කංදක් නගිනව. එයිට යටිං මෙහෙම ලියල තියෙනව.

“බැරිබර කරේ තියං දෙපයට වාරු අරං අපායෙ කංද නගිනවා“

“සිරිමෝ නුඹනාඩං හෙට අනිද්ද නිවාඩු දෙනවා....“

ඒක මඩ පත්තරෙයක් බව මං දැනගත්තෙ ඊට ගොඩක් කාලෙකට පස්සෙ.

චංදෙං පස්සෙ ඒ සේරම පෝස්ටර් පුංචම්මගෙ කඩේට ගන්නව සීනි, පරිප්පු, පිටි එහෙම දාන ගොටු හදන්න.

ඒ වගේම තමයි රැස්සීම්, චංදෙ ඉල්ලන අයව ගෙන්නල හංදිවල, පිට්ටනිවල, තදේටම දේසපාලනේ කරන අයගෙ ගෙවල්වල මිදුලෙ රැස්සීම් තියනව. රැස්සීම තියෙන තැන ටිකක් උසට “ඉස්ටේජ්“ කියල කියන උස ටකරං මඩුවක් හදල ඒ වටේට අදාල පක්සෙ පාටිං ඉටිකොළ රැලි එල්ලනව. එතන ඉඳං වටේ තියෙන ගස්, කණු ආදියටත් රැලි වැල් අදිනව. තව ඒ පාටිං ලොකු ඉටි කවර පුම්බල එව්වයෙත් අර චක්කරේ ලියල එල්ලනව.  සද්දෙ ඇහෙන්න ලයිස්පීකර දෙහෙකුත් ගෙනත් උස ගහක බඳිනව. චංදෙ ඉල්ලන අය කතා පවත්වනව අහන්න එන්නෙ ඒ පක්සෙ අය විතරයි. චංදෙ ඉල්ලන එක්කෙනා හුඟක් පරක්කු වෙලා ඇහිල්ල පීකරෙං ගිරියටිං කෑගහල බනිනව අනික් පක්සෙ හැමෝටම. ඒ ගමංම කියනව තමං දිනපු ගමං අසුවල් අසුවල් ජාති සේරම දෙන බව.

ඒ කාලෙට බොහෝ කාලයක් වහල තිවුනු පාර අයිනෙ තියෙන පරණ ගෙවල්, වහලදාපු කඩ ආදිය කාර්යාල බවට පත්වෙනව. අපේ ගෙට උඩහ පාර අයිනෙත් උණ කොට හතරක් හිටවල ටකරං දෙකතුනක් හෙවිල්ලල, මේස කබලකුයි, පුටු කබලකුයි තියල වටේට රතු ඉටිරෙදි වලිං වට කරල රතු රැලිත් එල්ලල, රතු ඉටි රෙද්දෙම සුදු පාටිං රෝදෙයක් ඇඳල

................................එක්සත් පෙරමුණ

මැතිවරණ කාර්යාලය

කියල ලියල තියෙනව. ඒක දවසක් ඒ මේසෙට ඉටි රෙද්දක් දාල මල් පෝච්චියකුයි, බීම බෝතලේකුයි, වීදුරුවකුයි, බීම බෝතලේ පියන අරින යතුරකුයි තියල සරසල තියෙනව මං දකිනව. එතන්ට ආපු රතු කමිසෙයක් ඇඳපු චන්දෙ ඉල්ලන කෙනෙක් කතාවක් පවත්තනව. ඒක අහන්න ඉන්නෙ හත් අට දෙනෙක් විතරයි. පහුවදා රෑ ඒ කාර්යාලෙ කඩල ටකරං ටික හොරු අරං ගිහිං කියල කඩේ ළඟ කතාවෙනව මට ඇහෙනව. ඒ වුනාට කොළපාට, නිල්පාට රැලි එල්ලපු කාර්යාලවල රෑටත් සෙනග එකතුවෙලා බූරු කුට්ටමෙං සෙල්ලං කරනව, කැරම් ගහනව හිංද එව්වයෙ ටකරං ටික හොරු ගන්නෙ නෑ.

ඒ අතරෙම කෙරෙන තවත් වැඩක් තමයි වාහනේක නැගල කෑ ගගහ යාම. ඒ වැඩේට යොදාගන්නෙ ලොරියක් හරි වෑං කට්ටක් හරි. යොදාගන්න වාහනේ මොකක් උනත් ඒක වටේට තමුංගෙ පක්සෙ පාටට කොඩි, රැලි, පෝස්ටර්, අපේක්සකයගෙ පිංතූර ආදී සේරම එල්ලනව. වාහනේ යන අයත් අපේක්සකයගෙ නම ගහපු කමිස, පක්සෙ පාටිං තියෙන කමිස ආදිය ඇඳල ඔලුව වටේටත් ඒ පාටිං රැලි ටිකක් හරි එල්ලගන්නව. ලාඩප්ප කෝට්ටකට පක්සෙ පාටිං ඉටිකොල ටිකකුත් අමුනල කොඩි විදිහට හදා ගන්නව. ඉං පස්සෙ කට්ටියම අර වාහනේ නැගල කඳ විතරක් වාහනේ ඇතුලෙ තියාගෙන ඔලුව, අතපය ආදිය වාහනේ කවුලු, ජනෙල්, දොරවල් ආදියෙං එලියට දාගෙන කොඩි ආදිය වනමිං කොටස් දෙකකට කෑ ගගහ පාර දිගේ යනව. වාහනේ ඉන්න අයගෙං කොටසක් රතු පාටිං කියනව. ඊට පස්සෙ අනික් අය නිල් පාටිං කියනව.

“කාගෙද මේ“

“බලවේගේ“

“පයිත් රාගේ“

“බලවේගේ“

“මෙදා පොටේ“

“දෙනව බැටේ“

“ගිය පාරත්“

“දුන්න බැටේ“

ඔය විදිහට යමිං ගමං විරුද්ද පක්සෙ කෙනෙක්ගෙ ගෙයක් ගාවිං යතොත් එතනදි වෙනම හූවකුත් කියනව.

ඒ අතරෙම අපිත් එක්ක හොඳට හිටිය අසල්වැසියොත් අපේ ගෙවල්වල නෑවිත් අරිනව. අපේ ගෙදරිනුත් මට ඒ ගෙවල්වල යන්න තහනං කරනව.

“ඕකුංගෙ ගෙදර යන්නෙපා. උං පොදු පෙරමුණේ. බොට වහටිකක් උනත් දෙන්න බැරි නෑ“

අපෙ අම්ම තාත්ත ඇතුළු සේරම ටික “ජූ ඇම්පී“ හිංද අසල්වැසි “පුටුකාරෙයො“ අපෙං ඈත්වෙනව. ඒක තවදුරටත් ඔප දමමින් කවුදෝ කෙනෙක් අපේ ගෙදර බල්ලව අල්ලගෙන ඌට කොළපාට “ජූඇම්පී“ කමිසෙයක් අංදල ලාම්පුතෙලුත් ගහල එවනව. ඇඟේ නලියන ලාම්පුතෙල් හිංද පනකඩාගෙන ගෙට දුවපු බල්ලව අල්ලං ඌව කමිසෙං බේරගෙන නාවන්න අරං යනව. ඒ අතරෙ අම්ම මිදුලට බැහැල ගමටම ඇහෙන්නමේ වැඩේ කරපු අපි නොදන්න එකාට බයිනව.

“තරහක් තිවුනනං අපිට ගැහුව බැන්න වෙනයි. මේ සතාට දසවද දීපු දහදුරා අවලමාටනං හොඳක් වෙන්නෙපා“

එයිං පස්සෙ පවුලෙ කට්ටිය කතාවෙනව ඕක අහවලා කරපු වැඩක් වෙන්නැති කියල.

චංදෙං පස්සෙ රටට මොනව වෙයිද කියල දන්නැති හිංද මිනිස්සු හැමෝම අතේ තියෙන තරං වියදං කරල හාල්, සීනි,පරිප්පු, හාල්මැස්සො, මිරිස්, තුනපහ, සාඩිං ටිං ආදී නරක් නොවෙන ආහාර ජාතිත්, ගිනිපෙට්ටි පැකැට්ටෙකක්, දුංකල හත අටක්, ලාම්පුතෙල් ගැලුමක්, බැෂ්ටිකෑලි හත අටක් ආදී අත්‍යවශ්‍ය ජාතිත් ගෙනැත් ගෙදර ගොඩගහගන්නව. වෙනදට මේ විදිහට බඩුමුට්ටු ගොඩගහගන්නෙ සිංහල අවුරුද්දට විතරයි.

රේඩිවේකේ හවසට ප්‍රවෘත්ති කියද්දි “අසුවල් අපේක්සකගේ ආදාරකරුවං තුංදෙනෙක්ට කඩුවලිං පහර දීලාය, අසුවල් අපේක්සකගේ ආදාරකරුවං දෙන්නෙක් වෙඩිතබා මරා වාහන ගිනි තියලාය“ කියල කියනව. අපේ ගමෙත් කීප දෙනෙක් ගුටි ඇනගෙන පොලිසියෙං අරං යනව. එයිට දවස් කීපෙකට පස්සෙ, කලිං අල, ලූණු ආදිය විකුනපු වෙලෙංදෙක් වන “ලූණු අපුච්ච“ නමිං ගමේ අය හඳුන්වන “උඩෝකංදෙ ආතගෙ“ ගෙයි මිදුලට මහ රෑ ආපු කට්ටියක් ගෙට ගල් ගහමින්

“වර LUNA හඳේ අරින්න“

කියල බැන වැදුන බව අපිට ආරංචි වෙනව.

චංදෙට කලිං දවසෙ අපේ පවුලෙ ඉන්න එකම රාජ්‍ය සේවකය වන අපේ මාමත් “ඡන්ද වැඩට“ යනව. මාමට ගිනියන්න ලොකු බෑක් එකක් පුරෝල ඇඳුං, කෑම ආදිය තියෙනව. එයා ආතටයි, ආච්චම්මටයි වඳිද්දි

“හොර චංද දාන එවුං ආවොත් එහෙම ඩැස්සෙකක්, පුටුවක් යට හරි රිංගල බේරියං“

“වෙඩි තියන්න හැදුවොත් වැඳල හරි බේරියං“

ආදී වසයෙං ආතයි, ආච්චම්මයි උපදෙස් දෙනව.

චංදෙ දවසට කවුරුවත් දලු කැඩිලි, කිරිකැපිලි ආදී කිසිම වැඩක යෙදෙන්නෙ නෑ. එදාට හැමෝම නිවාඩු. අපේ තාත්ත චංදෙ දාන්න යන්නෙ හවසට. අම්මයි මමයි විතරක් උදේ දහයට විතර යනව. පෝලිමේ ගිහිං සාලාව ඇතුලට ගියාට පස්සෙ අම්මගෙ අතේ තියෙන චංද කොලේ මහත්තයෙක් අරගන්නව. තව එක්කෙනෙක් අම්මගෙ නම සම්පූරනෙංම කියනව. ඉං පස්සෙ ඇඟිල්ලක් ඇදල අරං ඒක පාට කරල කොලයක් දෙනව. අම්ම ඒකත් අරං ඩෙස් එහෙක හයිකරපු කූඩුවක් ඇතුලට නැමිල ඉඳල අර කොලේම අරං ඇවිල්ල පෙට්ටියකට දාල මාවත් ඇදගෙන එනව. වයසට ගිහිං ජීවිත කාලෙම ගෙවල් අස්සට වෙලා ඉන්න අය, කවදාවත් නොදැකපු අය එදාට දකින්න පුලුවං.

චංදෙ ප්‍රතිපල බලන්න අහල පහල ඉන්න ජූඇම්පී එකේ හැමෝම එකතු වෙන්නෙ අපෙ අම්මගෙ මහ ගෙදරට. ඒ දවස්වල ගමේ තිවුනු ටීවී තුන හතරෙං එකක් තිවුනෙ එහෙ. චංදෙට දවස් දෙක තුනකට කලිං චාච් කරල ගෙනාපු බැට්ටි දෙක පාවිච්චියට නොගෙන තියල තියෙන්නෙ චංදෙ බලන්න ගන්න.

හවස හය හත වෙනකොට චංදෙ බලන සියලු දෙනාම ඒ ගෙදරට එනව. ගෙදර තියෙන පුටු මදි හිංද සාලෙ පුරාම පැදුරුත් එලල තියනව. එදා රෑ ප්‍රවෘත්ති වලටත් හොර චංද දැමිලි, චංද පෙට්ටි මාරු කිරීම්, වෙඩි තැබීම් ආදිය ගැන කියනව. එව්ව අහල ආච්චම්මත්, අපෙ අම්මත්, පුංචම්මත් මාම චංද වැඩට ගිය හිංද තමුංගෙ පපුවෙ ගිංදර පත්තුවෙන  බව කියනව. එදා රෑ ඉඳං අවසං ප්‍රතිපලය දක්වා පැයෙං පැය තේ, කෝපි, හැලප, කැවුං ආදී කෑම් බීං සියල්ලත් ලැබෙනව.

චංදෙ ප්‍රතිපල කියන අතරෙ එව්ව ලියාගන්න “බෙහෙත් තෙල් රාජා“ පත් කරනව. ප්‍රතිපල කියනකං කල්මරන්න දාන චිත්‍රපටිය හිටි අඩියෙ නැවතිල ප්‍රතිපල කියන වාදනේ වාදනය කරල

“මෙන්න තවත් චන්ද ප්‍රතිපලයක්“

කියල ටීවියෙකේ කියනකොටම රාජ මාම පොතයි පෑනයි අරං ලියන්න පටං ගන්නව. නිදං ඉන්න අය නැකිටිනව. කයිවාරු කියවන අය කටවල් වහගෙන නිස්සද්ද වෙනව.

ඒ ආසනේ ජූඇම්පී එක දිනුවොත් කට්ටිය හිනා වෙවී ආයිත් පම්පෝරි පටං ගන්නව.

“ඕකනෙ. අර අම්මන්ඩි මහලොකුවට කිව්වට පැරැද්දුවද සංජීව අප්පොව“

“කොලොන්නෙ පරද්දන්න බෑ ලේසිවට“

බැරිවෙලාවත් ජූඇම්පිය පැරදුනොත් ඒකෙ අනික් පැත්ත

“ෂික් අම්මප ඒ ආසනේ පැරදුනානෙ“

“ඔය පැත්තෙ එවුන්ට ගෙවල් හැදුවෙත් ගම්මුදාවෙං. මුංට ඒ කෙලෙහිගුනේ නෑනෙ“

“ඕකුන්ට දෙන්න නාකයි ආයි ආහාර මුද්දරේවත්, ජනසවියවත් අම්ප“

 පහුවදා දවල් වෙලා අවසන් ප්‍රතිපලය නිකුත් වෙනකොටත් එයිං බාගයක් විතර දෙනා ඉන්නව. ඒ වෙනකොට චංද ගනං කරල ඉවරවෙලා මාමත් ආපහු ගෙදර ඇවිල්ල. එයා චන්දපොලේ විස්තර කියනව.

චංදෙ ප්‍රතිපල කිව්වයිං පස්සෙ දිනපු අය පැරදුන අයගෙ ගෙවල්වලට ගල් ගැසීම, හූ කීම, හබරල ගස් මිදුලට ගෙනත් දැමීම, කාන්තාවන්ට සරම උස්සා පෙන්නීම වගේ පශ්චාත් මැතිවරණ ආතල් ගනිද්දි  ප්‍රචණ්ඩ ක්‍රියා හේතුවෙන් ඇඳිරිනීතිය ප්‍රකාශ කරනව. ඒ හිංද මට සතියක් විතර ඉස්කෝලෙ යන්න නොලැබීමේ අවස්ථාවත් ලැබෙනව. එතකොට ඉස්පිරිතාලෙ වැඩ කරන “තෝර නැන්ද“ විතරක් එයාට ලැබුන පාස් එකේ උජාරුව කිය කියා පාරෙ යන පොලිස් වාහනේක නැගල වැඩට යනව. අනික් මිනිස්සුන්ට පාරෙ යන්න තහනං. අන්තිමට පාං රොඩ්ඩක්වත් ඇහැට දකින්න නැතුව, දලු ගස් ගියත් දෙන්න ලොරියක් නැතුව, ජනතාවට චන්දෙ අමතක වෙද්දි ඇඳිරිනීතිය අවලංගු වෙනව. අහල පහල අයත් ටිකෙං ටික අපිත් එක්ක හොඳ වෙනව.

දැං ඒ කාලෙ ගෙවිල. එදා වගේ ගහමරා ගැනිලි නැතුව, ඇඳිරි නීති නැතුව, නිදහසේ  චන්ද වැඩට යන්න පුලුවං කාලෙක තමයි මට ඒ රාජකාරි හම්බුවෙලා තියෙන්නෙ. ඇඳුං කැඩුං, දවල් කෑම එක, තම්බපු කඩල ටිකක්, වෙනිං මොනවහරි සැර ජාතියක් ආදිය පොදි බැඳගෙන, හවහට මල්පැං සම්මාදමටත් ගානක් සාක්කුවෙ දාගෙන මගදි හම්බුවෙන අයගෙනුයි, Google Earth එකෙනුයි පාර අහගෙන හෙට උදැහැනැක්කෙම මාත් යනව ඌව පලාතෙ මං කවදාවත් නොගිය ඈත ගමකට. ඒ ගමේ අයගෙ චංද අයිතිය පාවිච්චි කරන්න ඒ අයට උදව් කරන්න.

හැබැයි

එදා මාම එනකං අපේ පවුලෙ අයගෙ පපුවෙ තිවුන ගින්දර හෙට මගෙ චූටි මැණිකෙට දැනෙන එකක් නෑ.

ඇත්තටම අපේ රටේ මිනිස්සු එදාට වඩා හොඳවෙලා.