වන්දනාවේ යෑම නොහොත් Travel with Grandma - 4

නානාප්‍රකාර වන්දනා නඩ සිරීපාදෙ වඳින්න යනව. මං ඒ අය දිහා බලං ඉන්නව. ගංවලිං ආපු මැදිවයසෙ අය කණ්ඩායම්වල ‘ගුරා‘ ඔලුවෙ තලප්පාවක් බැඳගෙන අතේ හැරමිට්ටක් තියාගෙන සිය නඩේ මෙහෙයවනව. ඒ අතරෙ ළමා ළපටි, දෙමාපිය ආදීන්ගෙන් සැදුම්ලත් ගාලගෝට්ටිත් තියෙනව. ඒ නඩවල ඉන්න පුංචි එවුංව සෙල්ලම් බඩු කඩවලින් මුදවා ගැනීමේ මහා මෙහෙයුමේ අම්මලා යෙදෙන අතරෙ බිම අඩි හප්පමින්, පොළවෙ පස්කන පුංචි එවුං මරහඬ දෙමින් අඬනව. ඒ පස්සෙං තාත්තල අතිං කටිං බඩු මලු එල්ලගෙන යනව. තව තරුණ, තරුණියං විතරක් ඉන්න කණ්ඩායනුත් ඉන්නව. කලිසං ඇඳල පංකොල තොප්පි දාගත්ත තරුණියො සංග්ලාස් දාගෙන ඉන්න තරුණයංගෙ අතේ, උරෙස්සෙ, බෙල්ලෙ, කමිසෙ හෝ අතට අහුවෙන වෙනයං තැනකිං අල්ලගෙන යනව. ඒගොල්ලං තමයි නිස්සද්දම කණ්ඩායම්. ඒ නඩවලිං ඇහෙන්නෙ හීං ‘මුනු මුනු‘ සද්දෙකුයි යංතං හිනාවෙන ‘හිචිස්‘ සද්දෙකුයි විතරයි. ආයි එනව තරුණයං විතරක් ඉන්න කණ්ඩායං. ඒ ගොල්ලංගෙ කරේ ලොකු ‘රේඩිවේකක්‘ හරි ‘කැසට් පීස්‘ දාන පීකර දෙකේ ‘කැටස්‘ එකක් හරි තියෙනවමයි. ඒ වගේම පැත්තක් වහුං ඇරපු බෙර, ඩොල්කි, තප්පු වගේම ‘සිලිං බිලිං‘ ගාන වාදන බාන්ඩ එහෙමත් තියෙනව. ඒගොල්ලො තමයි සද්දෙ වැඩිම කණ්ඩායං. ඒ අය සිංදු, හූ වගේම දෙපිට කැපෙන කතාත් තියනව. ඔය අතරෙ වයසට ගිහිං හොඳටම අමාරු අයත් අරං දවස් ගණනක් ගමනේ යෙදෙන අයත් ඉන්නව. සමහර අයව පුටුවල තියල උස්සගෙනත් යනව.

ඉතිං අපිත් ගමන පිටත් වෙනව. සේරටම ඉස්සර වෙන්න කියල ආච්චම්ම පහු වෙනව.

“හා, එහෙනං සමං දෙයිහාන්දුරුවංගෙ පිහිටෙං කරුණාවයි, කරුණාවයි“

එතැන් සිට බාසාව මදක් මාරුවෙනව. ඉං පස්සෙ ‘යනව‘ කියන්නෑ ‘කරුණා කොන්නොව‘ කියල කියනව. ‘එපා‘ කියන්නෙත් නෑ ‘කරුණාවයි‘ කියනව. මොනවත් දෙන්න ඇහුවත් ඕනිනං ‘කරුණාවයි‘ කියනව . එපානං ඒත් ‘කරුණාවයි‘ කියනව. යන්න කියනව නං ‘කරුණා කරන්න‘ කියනව. නවතින්න නං ඒත් ‘කරුණා කරන්න‘ කියනව. ඉතිං අපිත් ඒකට හැඩ ගැහෙනව. නැත්තං ආච්චම්ම කට වරද්දගත්ත එකාගෙ ‘හොක්ක තලන්න‘ ඉදිරිපත් වෙනව. ඉතිං ඔය වැඩෙං තවත් සෑහෙන වැඩ අවුල් වෙනව.

හැමෝම ‘සාදු සාදු සා....දු‘ කියල ගමන පිටත් වෙනව. පළාබද්දලින් පටං ගත්ත ගමන කඳු අතරින්, අතරින් පතර ඇති ගල්පඩි, ගල්මුල්, උඩින් ඇදීගෙන යනව. මාත් දිග බෑක්කෙකත් එල්ලගෙන ආච්චම්මගෙ උපදෙස් අනුව ඉස්සර වෙලා යනව. ‘ලීහිණිහෙළ, ආඬයම්බලම, ආදී වශයෙන් එක එක තැංවල අම්බලම් පහු කරගෙන ඉදිරියටම යනව. ඔය අතරෙ ඉක්මනින් යන වෙනත් නඩෙයක පිරිමි ටිකක් අපිව ඉක්මනින්ම පහු කරනව. ඕං ආච්චම්මට සැක හිතෙනව.

“රංඔල නංගියේ, පොඩ්ඩියේ, රංඔල නංගියේ, රංඔල නංගියේ, පොඩ්ඩක් කරුණාවයි (මේ කියන්නෙ ටිකක් ඉන්න කියනෙක) කෝ බලහං ඔය කෙල්ලෝ දෙන්න ඉන්නවද? නැත්තං ඔය යන එකෙක් එක්ක අතිං අල්ලං යයි“

ආච්චම්ම බෙරිහං දෙනව. උන්දැ හිතන විදිහට ඒ කෙල්ලො දෙන්න බලං ඉන්නෙම කවුරුහරි අතිං අල්ලගන්නකං. අල්ලපු සැනිං ඒ දෙන්න රොබෝවරු බවට පත්වෙනව. ඉංපස්සෙ අල්ලගත්ත එකා එක්ක යනව. මාත් ලොකු වෙලා ‘බත් උයන්න‘ ගෑනියෙක් ගන්න ඕන උනදාට කාගෙ හරි අතිං අල්ලගන එක්කං යනව (ඒ දවස්වල මං හිතං හිටියෙ කසාද බඳින්නෙ බත් උයාගන්නයි රෙදි හෝදගන්නයි කියල)

“මේ ඉන්නෙ අක්කෙ, උං දෙන්න ඉන්නව“

රංඔල ආච්චි අම්මත් ආපහු කෑ ගහනව. ඉං පස්සෙ නවතිනව.

“හා. හා. එහෙනං කරුණාවයි. මං ගැන බලං ඉන්න ඕන්නෑ. උඹල කරුණාවයි“

ආච්චම්ම කියනව. ඉතිං ආයිත් අපි ගමන පටං ගන්නව. ටික දුරක් යනකොට පිරිමි කාණ්ඩෙ ඉස්සර වෙනව. ආච්චම්ම ටිකක් පහු වෙනව ගෑනු ටිකත් එක්ක. උන්දැ පටං ගන්නව කයිවාරුව. සමහර වෙලාවට වෙනිං නඩේක එකෙක් හරි අල්ලගන්නව කතාවට. මදකින් සිහිය එලවාගෙන බැලූ කොට නඩේ බාගෙයක් අඩුයි. උන්දැ ආයි බෙරිහං දෙනව.

“විජේසේනෝ, රාජෝ, සු**යෝ, ඩිංගක් කරුණාවයි“

ඉතිං අපි නවතිනව. ආච්චම්ම සිය ඕපදූප මල්ල වපුරමින්ම අප අසලට කිට්ටුවෙනව.

“බොලට කිව්වෙ අස්ප රේස් තියන්න කියලද මෙතන, නඩේ එක්කොම එකට කරුණා කොරපල්ල“

උන්දැ අපිට ගොරෝනව.

“ඉතිං, අපිට කිව්වෙ ඉස්සර වෙයල්ල කියල. ඒකනෙ අපි ඉස්සර උනේ“

මං කියනව.

“කට. කට. තොගෙ කට කඩන්න. දෙනව තොගෙ කට කල්ල විසිවෙන්න. ආ..නාදිකම මුගෙ“

ආච්චම්ම මගෙ කට මිරිකනව. මගෙ ඇහෙං කඳුළු දොට්ට පයිනව කේංතියට. රංඔල ආච්චම්ම මැද්දට පැනල බේරනව.

“නිකා ඉන්නකො අක්කෙ. ළමයට ඉන්න දීල“

අපි ආයිත් ගමන පිටත් වෙනව. අතර මග තියෙනව අම්බලං වල නැවති නැවති ගිමං අරිනව. ඒ ළඟ තියෙන කඩවල බඩු ගනං අහනව. රුපියල් තුනේ පේන්ටිය ඒ කඩවල රුපියල් පහලොවයි. ආච්චම්ම එක එක විස්කෝතු පෙට්ටිවල ගනං අහල ‘ඔව්ව අපේ මැණිකෙගෙ කඩේ ඔයිට සෑහෙන අඩුවට තියෙන‘ බව කියල එළියට බහිනව.

ඔය අතරෙ ‘මහන්සිය නිවෙන්න‘ තුං සරණේ කවි කියන්න පටං ගන්නව. අපේ ආච්චම්මට අකුරු බැරි හිංද උන්දැ කියන්නෙ කට පාඩමිං. ඒක කියන්නෙ නඩේ දෙකට බෙදිල. ගුරුන්නාන්සෙ තනියෙනුත් අනික් රැළ වෙනමත් වශයෙං. ඕං දැං ආච්චම්ම නිල් පාටිනුත් අපි රතු පාටිනුත් කියනව.

බුද්ධං සරණේ.........ඒ...

සිරස දරාගෙන

ධම්මං සරණේ ........ ඒ...

සිත පහදාගෙන.....

සංඝං සරණේ..... ඒ..

සිවුරු දරාගෙන........

ගන්නයි තුං සර.......

ණේ අදහාගෙන.........

ඔය ආදී වශයෙං කවි බරගාණක් කියල ඉවර වෙනව. ඉං පස්සෙ ආච්චම්ම ‘බීට්‘ එක මාරු කරල අලුත් තනුවකට අලුත් කවි කියනව. ආච්චම්ම නිල් පාටිං, අපි ඔක්කොම රතුපාටිං.

අග්ගල කං

ඩෝං පුතා

 හෙලේ නගිං

 ඩෝං පුතා

 මෙන්න මෙතන

තැනිතලාව

අලුව කන්න

හොඳ වෙලාව

ඉතිං අපි එක එක තැන නැවතිල ගිමං හරිනව. බෑක්වල තියෙන කැවිලි පෙවිලි ඇදල ගන්නව. ආයිත් ‘බෙදා හදාගෙන‘ කනව. අනුංගෙ නඩේක කෙනෙක් වුනත් දෙන දෙයක් අරං කන එකත්, අපේ තියෙන දෙයක් අනික් නඩවල අයට දෙන එකත් නීතියක්. ඉතිං අපේ ආච්චම්මත් තමුං කකා ඉන්න අලුව කෑල්ල, කැවුං බාගෙ අනික් නඩවල ඉන්න එවුන්ට කවන්නත්, පුංචි එවුන්ගෙ නං ගිරියෙම ඔබන්නත් පසුබට වුනේ නෑ. උන්දැගෙ ලොඹු කටේ ගහල දෙන ආහාර ද්‍රව්‍ය ප්‍රතික්ෂේප කළ දරුවෝ බෑඟිරි ගහමින් අඬද්දි, මහ එවුං එව්ව අතට අරං ආච්චම්මට නොපෙනෙන්න කැලේට විසික් කරනව මම දැක්ක. ඒක හිංද හැම වෙලේම කටේ චුයිංගං එකක් තියාගෙන ඉන්න මම කටයුතු කලා. දැං කාටවත් මයෙ කටේ මොනවක් ඔබන්න බෑ.

ඔය අතරෙ නඩේ ඉන්න පිරිමි සමහර අය ගල් පරුවත, බට පඳුරු ආදියට මුවා වෙමින් ‘කහපාට මූඩිය තියෙන තේ වතුර බෝතල්‘ වලිං උගුර දෙක කටේ හලාගෙන ‘ක්‍රාක් තුහ්ක්‘ කියල කෙළ ගහල ‘ආච්චම්මට කියන්න එපා‘ කියල මට කිව්ව. ඉං පස්සෙ අපේ නඩේ තුංසරණෙ කවි පෙරටත් වඩා ගාම්භීර උනා. ආච්චම්මටත් බොහොම සංතෝසයි.

එක් එක් අම්බලම පහු කරල ‘ගෙත්තම්පාන‘ කියන හරියට එනව. එතන ලොකු ගල් තලාවක්. විසාල දොළ පාරකුත් තියෙනව. ඒකෙං නාල ගෙත්තං කරන්න ඕනි. අපෝ ඒ හීතලට නාන්නෙ මොකාද? නඩේ කට්ටියම වටේට හිටෝල නූල් බෝලෙට ඉඳිකටුව අමුනල අපිව නූල්වලිං අමුනනව. ඒ කියන්නෙ අපේ ඇඳුං වලට නූල ඉඳි කට්ටෙං අමුනනව. ඒ වැඩේ කරද්දි අපේ ඇගේ කොහේ හරි ඉඳිකට්ට ඇනල නියමිත පරිදි ඇමිනී ඇති බව තහවුරු කරගන්නත් උන්දැට පුලුවං උනා.

“ආ.....යි“

“උහ්“

“අම්මෝ“

“හුක්“

“උයීයා“

“අහුක්“

ආදී වශයෙන් ප්‍රතිචාර ලබමින් හැමෝවම එක නූලට ඇමුණුවයිං පස්සෙ අපි ඒ නූල් ටික කඩාගෙන රවුමෙං පිටට පනින්න ඕනි. ඉං පස්සෙ ආච්චම්ම ඒ නූල්ටික එතන තියෙන මහ විසාල නූල වැටේ පටලෝනොව. එතකොට කලුවර වැටිල. හීතලත් වැඩියි. ආච්චම්ම මගෙ පිටේ තියෙන බෑක්කෙක ඇරෝල ඒකෙං උණුවතුර බෝතලේ ගන්නව. ඉං පස්සෙ ඒකෙං කහට ටිකක් කෝප්පෙට වක්කොරගෙන බොනව. ආයි මටත් ටිකක් දෙනව. උන්දැ කට තියපු එකේ මට බොන්න බෑ. ආච්චම්ම අහක බලනකං ඉඳල මං ඒ ටික විසි කරනව.

අපි ආයිත් පිටත්වෙනව. ‘හැරමිටි පාන‘ කියන හරියට එනකොට රෑ අට විතර වෙලා. අපි එතෙන අම්බලමෙ නවතිනව. එතන එක යුද්දෙයයි. මිනිස්සු සිංදු කියනව. තව කොටසක් නිදියනව. සමහර අය කනව. තව සමහර පිරිමි දෙතුං දෙනා වටේට ඇවිදිනව. මේ සියලු දෙනම පැමිණ ඇත්තේ සිය නඩයේ සේසතම මංකොල්ලකෑමට සහ ඉන්න කෙල්ලො දෙන්නව පැහැර ගැනීමට බවත් සිතන ආච්චම්මා අප සියලු දෙනාවම එක පොදියකට තියනව. අපිට හෙල්ලෙන්නවත් දෙන්නෑ. අපි බිමට ඉටිකොළ එලාගෙන ඒව උඩ අපේ බෑක් තියනව. ඉං පස්සෙ බෙස්සීට්, බූල් ඇඳුං ආදී සියලු උණුසුම්කාරක ඇඳගන්නව. දැං අපිට අපේ නඩේ අයවත් හොයාගන්න බෑ. ඔක්කොම තදිං උණ හැදිල බෙහෙත් ගේන්න යන අය වගේ. ඒක හිංද මං අපේ කාණ්ඩෙ අය හොයාගන්නෙ පෙරවං ඉන්න බෙස්සීට් වලිං හා බූල් ඇඳුං වලිං.  ආච්චම්ම ඇඳං ඉන්නෙ මාමගෙ බයිසිකලේට හම්බු වෙච්ච රේංකෝට්ටෙක. ඉතිං ආච්චම්මව හොයාගන්න ලේසිම ක්‍රමේ තමයි ඒක.

ඉංපස්සෙ අපේ බත්මුල් ගන්නව එලියට. කට්ටිය එක ඉටිකොලේ වටේට ඉඳගෙන කන්න කියල ආච්චම්ම නියෝග කරනව. කවුරුහරි මගෙ බත් මුලට ‘බෙදාගදාගන්න‘ හැදුවොත් කියල මං රවුමෙං පිටට වෙලා හැංගෙන්න හදනව.

“මෙහෙ වර. ආනාදිකම නැතුව. තෝ අතරමං වෙන්නද හදන්නෙ?“

ආච්චම්ම මගෙ කණෙං ඇදල රවුමට ගන්නව. ඉතිං අපි අයිස් වගේ හීතල බත් කන්න පටං ගන්නව. ටිකකිං මගෙ බත්මුලට නොයෙක් කෑම ජාති වඩිනව. අලුකෙහෙල්, මුංඇට, පරිප්පු, අල, ආයිත් පරිප්පු, සම්බෝල, පිපිඤ්ඤ, ආයි මුංඇට, ගහ්ලබු හොදි, ආයිත් අල බැදුං, කරවිල........... ආදී වශයෙං එක එක ජාති එනව. මං බත්මුල අකුලනව.

“පින්නිවෙලා කන්න බැහ්“

මං බත්මුල අකුලනව. රෑට ආච්චම්මට නිංද ගියහම බෑක්කෙකෙං පොල් ගහ ඇඳපු ඉස්කෝතු ඇරං කනව. එයිං එකක් බෑක්කෙකේ අඩියෙ තිවුන. මං ඒක පිට සාක්කුවට දැම්ම ගන්න ලේසි වෙන්න.

ආයි උදේ වෙනකං ටික වෙලාවක් නිදාගන්න කියල අපි නඩේම එක යාවට ඉටි කොළ උඩ අඩුක් වෙනව. කොං දෙකේ පිරිමි දෙන්නෙක් ඊළඟට වයස අඩුවෙන පිලිවෙළට මැදට එනව. මැදම ඉන්නෙ අංඔල ආච්චිගෙ කෙල්ලො දෙන්න. ඒ දෙන්නගෙ ඇඳුං කෙළවරවල් දෙකක් අරං තමුංගෙ චීත්තෙ ගැටගහගන්න කියල ආච්චම්ම රංඔල ආච්චිට නියෝග කලා. එතකොට උඩිං එන එකෙට්ටවත් කෙල්ලො දෙන්නව උස්සන්න බෑ. ඉස්සුවොත් උන්ට නොමිලෙම නැංදම්මත් හම්බුවෙනව. ඔය සේරම අතරිං මාත් ආච්චම්මත් එක ලඟ. මං දිග බෑක්කෙක ලඟට අරං ඒකෙ ඉස්කෝතු පැකැට්ටෙක තියෙන කොන මං පෙරවං ඉන්න බෙස්සීට් එක අස්සට ගත්ත. දැං හරි. කට්ටියට නින්ද යනකං ඉඳල හෙමීට ඉස්කෝතු කන්න ඕනි. කවුරුහරි අනික් පැත්ත හැරෙනකොට ඉටිකොලේ ‘සර බර‘ ගාන වෙලාවට ඉස්කෝතුව හපන්න ඕනි. එතකොට සද්දෙ ඇහෙන්නෙ නෑනෙ.

ඉතිං යංතං නින්ද යාගෙන එනකොට ආච්චම්ම ආයිත් පටං ගත්ත අලුත් සෙල්ලමක්. ඕං කවුරුහරි අපි ඉන්න තැනිං යනව. ඒ මිනිහ ටිකක් ජයකොඩි මාම වගේ. ඉතිං ආච්චම්මට ඔය හොඳටම ඇත.

“බලහං අර ජෑකොඩිය නේද? ඌ කොහෙද යන්නෙ?“

මං ඇහැරල බලනව. ඒ වෙනිං කෙනෙක්. ජයකොඩි මාම අපිට හතර දෙනෙක් එහායිං තියෙන බෙස්සීට් ටික අස්සෙ තමයි ඉන්නෙ. එයා එහෙමම ඉන්නව මං දකිනව.

“මෑ. ආංඥව්වෙ, ඒ ජාකොචි වාව ඤෙවෙව්“

කටේ ඉස්කෝතු පුරෝගෙන හිංද මට කියවෙන්නෙ වෙනිං වචන.

“නැත්තෙ, බලහං ඌ තමයි ඒ. ජෑකොඩී,....., ජෑකොඩි ළමෙයෝ...........“

ආච්චම්ම ආයිත් නං අඩගහනව. මං විගහට ඉස්කෝත්ත ගිලිනව.

“ඇයි නැංදම්මෙ එළිවෙලාද“

අපිට එහායිං තියෙන බෙස්සීට් ගොඩකිං ජයකොඩි මාමගෙ ඔලුව එලියට එනව.

“ආ.. උඹ ඉන්නවද? මං හිතුව අර ගියෙ උඹ තමයි කියල“. හෝදිසියෙං ඉන්නෙපෑ. උඹල මේවයෙ ඇවිදින්න දන්නෙකක්යැ“

ඉතිං ආයිත් පිරිස සිය පොරෝනා අස්සට වී නිදන්න පටං ගන්නව.

“සු**යෝ, සු**යෝ, නැකිටහං නැකිටහං“

ආයිත් ආච්චම්ම කෑ ගහනව ඇහිල මං ඇහැරෙනව. මගෙ ඇඟට යටවෙලා ඉස්කෝත්තක් පොඩි වෙනව. රෙදි, පොරෝනා, බාච්චු, කම්බිලි, බෙස්සීට්, ආදී රෙදි ගොඩකින් ඔතන ලද පොදියක් අස්සෙං අතක් එළියට ඇවිත් ඒ අතේ අගිං ගෑනු ඔරලෝසුවක් මගෙ දිහාට දික්කරගෙන ඉන්නව. ඒ රෙදි ගොඩ අස්සෙං ආච්චම්මගෙ ඔලුව මගෙ දිහාට එබීගෙන මට මෙහෙම කියනව.

“බලහං වෙළාව කීයද කියල මේකෙං. මට මේකෙ කටු පේන්නෑ“

සත විසිපහේ කාසියක් විතර මූනක් තියෙන ඒ ඔරලෝසුව ඉස්සර අපේ පුංචම්මට බයිසිකල් රේස් පැදල තෑගි හම්බුවෙච්චි එකක්. ඒකෙ කටු ඇහේ ඇනුනත් පේන්නෑ. මං ඇහැ හොඳටම කිට්ටු කොරල බැලුව. ඒත් පේනව මදි. අම්බලමට තියෙන ලැයිට් දෙකෙං එකකුත් නිමල. ඒක දාන සුයිච්චෙකක්වත් පේන්න නෑ.

“පේන්නෑ ආච්චම්මෙ, මේ එළියක් නැද්ද? කාගෙං හරි චෝට්ටෙකක් ඉල්ලගන්න වෙයි“

“අනේ මංද බොගෙ ඇස් පේන්නෑනෙ මට තරංවත්, හිටහං බලන්න“

ඒ ගමන උන්දැ බෑක්කෙක ඇදල බැලුව ගිනිපෙට්ටියක් හොයන්න. ඒ අතරෙ ‘හදිස්සියට ගන්න‘ ගිනිපෙට්ටියක්, චෝට්ටෙකක් බෑක්කෙකට දැම්මෙ නැති එකට පුංචිටත්, මාමටත් බනින්නත් ඒ වගේම ආතනං කොයි වෙලෙත් චෝට්ටෙක ‘පු‘යන්න අස්සෙ ගහගෙන ඉන්න බව කියා දෙස්දෙවොල් තැබීමටත් අමතක නොකලාය. අන්තිමේදි සිය නඩය විමසා බැලීමට තීරණය කළ ඇය එකින් එකා ඇහැරවමින් ‘එළියක් ගන්න තියෙද?‘ යි විමසීමට පටං ගත්තාය. අවසානයේ එක් අයෙක් ලඟ තිබී විදුලි පන්දමක් සොයා ගැනීමට සමත් විමු. ඉතිං ආච්චම්මා එය මගෙ අතට දී මෙසේ කීවා ය.

“ඉඳා, දැං බලල කියහං, හුහ්. දැං ඉන්න එවුන්ට වෙලාව බලන්න ටෝච් එව්ව හිටං ඕනි“