Under the tea tree හෙවත් තේ ගස යට

මගෙ ජීවිතේ මට මතක පරණම සිද්ධිය එක්තරා ගහක කොල අතරින් ඉර එළිය මගේ මූණට එබිකං කරන විදිහයි. මං හිටියෙ ඒ ගහ යට. මං හැදුනෙත් ඒ ගහ යට. මට උගන්නපු ගුරුවරුන්ගෙන් බාගයක්ම හිටියෙ ඒ ගහ යට. හැබැයි විකිපීඩියාව කියන්නේ Camellia sinensis, an evergreen shrub native to Asia කියලයි. විකිපීඩියාව වැරදියි. ඒක පඳුරක් නෙමෙයි ගහක්. මනුස්ස ජීවිත ලක්ෂ ගානක දුක් කඳුළු උරාගෙන හැදිලා තවත් ජීවිත ගණනාවක දිවග රසවත් කරන ඒක මහ පුදුමාකාර ගහක්. කියවන්න මිතුරනි, මට මතක්වුනු මගේ ජීවිතේ ගස ගැන.

තේ වගාව කියපු ගමන් මතක්වෙන පින්තූරෙ නුවරඑළිය නේද? එක යායට තේ වැවුනු කඳුවල අලුත්ම අලුත් රතු, කහ, තැඹිලි පාටින් දිලිසෙන සාරි ඇඳගෙන බොහොම හොඳට හිනාවීගෙන, තමුන්ගෙ ඉඩමක දළු කඩන්නා වගේ අලුත්ම අලුත් වේවැල් කූඩ වලට දළු කඩන කාන්තාවො සමූහයක් නේද? ඒගොල්ලන්ගෙ මූණු පූජා උමාශංකර්ගෙ වගේ සුදුයි නේද?  දත් මුතු ඇට වගේ නේද? ඇඟිලි ලා රෝස පාටයි නේද? ආ.. එහෙනම් ඒ පින්තූර එකක් උඩ මනසින් ක්ලික් කරලා සිත් යතුරු පුවරුවේ CTRL+A ඔබලා Shift+Del ගහන්න. ඔව් ඒ පින්තූර සේරම වැරදියි. ඇත්ත පින්තූරෙ තේ වගේ නෙවෙයි කසාය වගේ. තිත්තයි.

උඩරට, පහතරට ආදී වසයෙන් ලංකාවෙ තේ වගා කරන ප්‍රදේශ දෙකයි. ඒ අතරින් උඩරට තියෙන්නෙ සුද්දො වවපු වවෝපු තේ ගස්. එතකොට පහතරට තියෙන්නෙ? එව්වා වවලා තියෙන්නෙ ඒ ඉඩම් අයිති සිංහල මිනිස්සු. ඔව් සිංහල අය තමයි. මං කියන්න යන්නෙ පහතරට තේ වගාව ගැන විතරයි. මං හරියටම දන්නෙ ඒ ගැනනෙ.

මේ තියෙන්නෙ සමරනායක මුදලාලිගෙ තේ වත්තක් (කන්දවිටේ වත්ත)

 පහතරට තේ වගාවත් කොටස් දෙකයි. එකක් තමයි අක්කර පනහ හැටේ මහ වතු. ඔය පින්තූරෙ තියෙන්නෙ එහෙම මහ වත්තක්. තරුණ කාලෙ ඔට්ටපාලු, කරුංක, කෝපි එකතු කරලා මහන්සියෙන් දියුණු වෙච්ච, අද කෝටිපතියෙක් විදිහට සැලකෙන සමරනායක මුදලාලිගෙ තේ වතුවලින් එකක් තමයි මේ. මේ වත්ත ඇරුනහම දෙසිය පනැහැ වත්ත , මයිත්තිරිගෙ වත්ත, හීම්මහත්තෙයෑ වත්ත, උපසේන මුදලාලිගෙ වත්ත ආදී වතු කීපයක්ම අපේ ගමේ තියෙනවා. 

අනික් ඒවා තමයි කුඩා තේ වතු. කුඩා කියන්නෙ තේ ගස් විස්සක් විසිපහක්, අක්කර කාලක්, බාගයක්, අක්කරෙයක්, අක්කර තුන හතරක් දක්වා තේ ඉඩම්. අපේ ගම් පලාතෙ ගොඩක්ම තියෙන්නෙ මේ කුඩා තේ වතු. අද අපේ ගමට ගොඩ බහින කෙනෙක්ට හිතෙන්නේ

“තේ ගහ නොතිබ්බනං මේ මිනිස්සු කාල හමාරයි.“

 කියලයි.
 

ඔය පේනවනෙ පසුබිමේ තියෙන්නෙ තේ ගහම තමයි

පහතරට තේ ගහේ ඉතිහාසය අවුරුදු සීයකට එහා පරණය. අපේ ගම් පලාතේ තියෙන “සිසිලියං පැට්ටේරිය“ අවුරුදු අසූවකට එහා පරණ බව එහි වෙබ් අඩවියේ කියා ඇත. ඒක ඇත්තක් බව හිතන්නට පුලුවන් වන්නේ අපේ ආතාගේ සහ ගුනොවරදන මාමාගේ “කයිවාරු“වලද ඔය පැට්ටේරිය ගැන විස්තර අඩංගු නිසාය. ඒ වුනාට අපේ ගම්වල කුඩා තේ වතු වැවිල්ල ආරම්භ වුනේ මගේ ‘මතක පතේ‘ (Memory card) පලවැනි මහා හැපුම (mega bite) ට ඩිංගක් එහා කාලෙකදීය. අපේ ආතා කියන හැටියට නං ‘පේමදාස මහත්තයෑ‘ ආණ්ඩුව කාලෙදීය. ගනං හදා බැලුවාම අසූව දශකයේ අග හරියේදීය. 

තේ ගහ වැවෙන්නේ කඳුවලය. ඒ වුනාට ඒක බොරුවක් විදිහට අතේ පැළකර පෙන්වූයේ අපේ ගමේ අයයි. අපේ ගමේ හද්දා තැනිතලාවලත් තේ වැවෙන්නේය. කුකුලේගඟ දෙපැත්තේ දිගටම තිබුණ තණකොළ පිට්ටනි අද තේ වගාවන්ය. ඉස්සර ඒ පිට්ටනිවල තිබුනේ තණකොළ, දං ගස්, වැරනියා, වෙරළු, බෝවිටියා, පිචොක් ආදිය වැවුන ලඳුය. අපේ ආතා කුඩා කාලයේ ඒ අවට ගෙවල් කීපයේ අය වැසිකිලි වශයෙන් පාවිච්චි කලේද, මලමිනී ගෙනැත් දැමීමට පාවිච්චි කලේද, ඒ මලමිනී වලින් පැලවූ හොල්මන් සහ අවතාර ආදිය සිය ජීවනෝපාය වන මිනිසුන් බය කිරීම ආදිය මගින් කට්ටඩින්ට බ්‍රෝකර් වැඩ සිදුකලේද මේ ලඳු කැලේය. 

මෙතැන ‘මලමිනී ගෙනැත් දැමීම‘ කියන දේ අපේ ආතා උන්දැගෙ ඇඳ ගාව පාපිස්ස උඩ ඉඳගෙන ඉන්න මට හරි අපූරුවට පැහැදිලි කරන්නේ මෙහෙමයි.


“ඉස්සර ඔය නාරගල්පිටියෙ පිට්ටනිය මැද්දෙං මිනිහෙක් යන්න බයයි ඇඳිරි වැටීගෙන එද්දි.“

“අර මද්දුම්මහතතෙආතගෙ අයින කොටිය හිටියද ආතෙ එතෝටත්“


“කෙහෙම්මලක් නෙමෙයි බං. හොල්මං පුරාම ඔය ටිකේ පඳුරප්පදුරග් ගානෙ.“

“එයාකාර හොල්මං කොයින්ද ආතෙ.“

“ඇයි බං ඔය හරියෙ සුවල්ප මිනී කන්දරාවද්ද දාල ඇත්තෙ.“

“අර මඩුගෙයි පුංචිමහත්තෙයාතගෙ සෝන ඉතරයිනෙ තියෙන්නෙ ගල්ලවිටේ හරියෙ“

“ඒ උඹ දන්න හරියනෙ. එයිට කලිං මිනී වලදැම්මෙ නෑ. නිකං ගිහං විසික්කොරල එනව එපිටහට.“

 “ඒ කොහොමද ආතෙ ඒ“

“හා.. එහෙනං අහගනිංකො මං කියන්නං උඹට දැනගැනීමට“

ආතා ඇඳේ ඉඳගෙන ජනේලෙං එලියට බුලත් කෙළ පාරක් ගහනවා. කහපාට ක්‍රෝටන් අතු රතු පාට වෙන්න.

“පෘතුප්...පෘෘප් පුප් තුප්“

“ඒ කාලෙ මං ඉපිදින්නත් කලිං හුඟාක්ම ඉස්සර රජ්ජුරුවංනෙ කාලෙ මිනිස්සු පුරාම බයයි හොල්මං ඔලට.“

“රජ්ජුරුවොත් බයද ආතෙ?“

“රජ්ජුරුවො බයවෙන්නෙ මොකෑ. රජ්ජුරුවො එනවෑ මිනී වලලන්න. කටවහං හිටහං කියනකං“

“හා ආතෙ“

“ඉතිං මිනිහෙක් මැරුනහං කවුරුවත් යන්නෑ ඒ ගෙදෙට්ට. හොල්මන එයි කියල පස්සෙං. ඉතිං මිනිය කොහෙට හරි ගිනිහිං දාන්නවත් කෙනෙක් නෑ උදව්වට. එතකොට ගෙදර පිරිමියා කරන්නෙ උණ ගහක් කපං එනව ගඟ අද්දරිං. එයිට පස්සෙ ඒකෙ මැද හරියට මිනිය තියල වැල් ඔලිං ගැටගහනව. කවුරුවත් උදවුවට එන්නැති හංදා තනියෙංම උණ ලීයෙ එක කොනක් කරේ තියාගෙන අනික් කොන බිම දිගේ ඇදි ඇදී යනව ඔය ලන්දෙ පුලුවං තරං දුරට. ඔය මිනිස්සු නිතරෝම යන්නැති හරියට. ගිහිං ඒක දා තියල පුලුවං හයියෙං දුවනව ගෙදෙට්ට. සමහරු ඊට පස්සෙ ගේත් අත්තැරල යනව. ඉතිං ඔය මිනිය දිරලා ඇටරැකිල්ල ඉතරක් ඉතුරුවෙනව. ඔය ලීයක් කපාගන්න, *** බර හැදිල එහෙම බැරිවෙලාවත් ඒ පැත්තෙ යන එකෙක් ඒක දැක්කොත් ඉතිං ගෙදෙට්ට එන්නෙම පිස්සිය හැදිල, නැත්තං නාහෙං කටිං ලේ දාගෙනම තමා“

මේ තියෙන්නේ නාරගල්පිටිය පිට්ටනිය මැදිං යන අඩිපාර

ඔය විදිහට හොල්මං තිප්පලක් වෙලා තිබුන නාරගල්පිටියෙ කොටසක ‘සබර ගහ‘ සිය පරම්පරාව බෝ කරගෙන තිබුනේ තේ ගහ එන්නට කලියෙන්ය. රබර් ගහ හිටවා එයිං කිරි කපන්නට අවුරුදු දහයක්වත් ඉන්න ඕනෑ නිසා අපේ ගම්මු ‘සබර ගහ‘ ඒ තරං ගනං ගත්තේ නැත. ඒ වුනාට තේ ගහ අවුරුදු තුනෙං විතර ඵලදාව දෙන හන්දා තේ ගහ අපේ ගමට වැද්දගන්න කවුරුත් අකමැති උනේ නෑ. 



උප්පත්ති කම්මැලිකම හිංදා අපේ ගමේ අය මුලිම්ම තේ ගහ හිටෙව්වෙ ඒ තරං මහන්සි වෙන්න උවමනා නැති තැනිතලාවේ. ඒ කියන්නේ ඔය කියන කුකුලේගග දෙපැත්තෙ තියෙන ලන්දෙ. කවුරුවත් ගානකට නොගෙන අතෑරල තිබුන ඒ ලඳු කැලේ සුද්ද කරලා එකා දෙන්නා තේ පැල හිටවද්දි “අපිත් මේ වැඩේ කොරන්න ඕනෑ. උන්ට ඉතරක් දියුණුවෙන්න දෙන්න හොඳ නෑ“ කියලා හිතපු ගමේ අනික් අයත් තේ වැවිල්ල පටං ගත්තා. දංගස්, පිචොක් ගස්, වැරනියා ගස්, වෙරලු ගස් පෙරලාගෙන, තණකොළ යට කරගෙන තේ ගහ නැගීගෙන එද්දි ඒවාට බයේ හාවො, මුකටි, ඉත්තෑවො, වලි කුකුල්ලු, නයි, ගැරඬි, හාල් ගැරඬි, කහ ගැරඬි, ඇහැටගුල්ලෝ, වෙනිං ලඳු හොයාගෙන ගියා. තලගොයි ඉතරක් ඉතුරු උනා. තේ ඉඩං එකට යා වෙලා ඒ අතර වැටවල් බැඳුනා. සමහර වැටවල් එහෙට මෙහෙට ඇවිද්දා, එහෙම නොසන්ඩාලකමට ඇවිද්ද වැටවල් හින්දා අහිංසක මිනිස්සු නඩු හබ පටලවාගත්තා. (තවමත් ඒ නඩුවල දෙවෙනි පරම්පරාව මාස දෙක තුනකට සැරයක් ‘රත්තපුරා‘ යනවා නඩුවට.)  

කැකිල්ල පඳුර

තැනිතලාවෙ ඉඩ මදිවෙනකොට කඳුගැට වලටත් තේ වගාව බෝ වුනා. කඳුවල එක සීරුවට පොලව බදාගෙන වැවෙන කැකිල්ල ගාලක් පායන කාලෙට එක ගිනිකූරෙන් වනසන්න පුලුවං. අමු කැකිල්ලට යටින් තියෙන වේලිච්ච කැකිල්ල වලට ගිනි තිව්වම අමු කොල එක්කම ගිනි ගන්නවා. පොලව බදාගෙන ඉන්න කැකිල්ල මුල් ටික ගලවන එක ටිකක් අමාරු වුනත් ඒවත් සුද්ද කරලා ගල්වැටි බැඳලා, කානු කපලා තේ ගහක් ඉන්දවාගත්තම අවුරුදු පහලොවක් විතර යනකම් ආදායම ඉස්තිරයි.

තැනිතලාවත්, කන්දත් දෙකම යටත් කරගත්තත් තේ ගහට ඉඩ මදියි. තව තවත් අහුමුලු, ඉඩ ඇති තැං හොයාගෙන තේ ගහ ඉදිරියට ඇදුනා. කුඹුරුවල මැද්දෑවෙ පාවරක් හදාගන්න ඉතුරු කරපු පිල්ලෑවල්, ගෙවතු, මිදුල්, රිසිවේසන් ආදියත් ඊළඟට තේ ගහට යටවුනා. පාවරක් හදාගන්න පිල්ලෑවෙ ඉඩක් නැති තැන ගොවියෝ ගොයම් පාගන්න පාවර හදාගත්තේ වතුර අඩු ලියද්දක ඉපනැල්ලට උඩිං ඉටිකොල දාලයි.



මේ වෙනකොට තත්වෙ හොඳටම දරුණුයි. තේ ගස් දෙකක් අතර ඉඩ අඩි දෙකහමාරට බැහැලා, කාණු, ගල්වැටි ආදී පස සංරක්ෂණ ක්‍රම සියල්ලම අතහැරිලා. සීලිං සීට් එකක් තියන ඉඩක් කොතනක හරි ඉතුරු වුනොත් එතන තේ ගහක් හිටවන තැනට වැඩේ ඔඩුදුවලා. පාරවල් අද්දර තියෙන අඩි දෙකහමාරෙ තුනේ ඉඩටත් තේ පේලියක් රිංගවලා. කුඹුරු ඉඩං කන්න දෙකෙන් තුනෙං ගොඩ ඉඩම් බවට පත් කරලා තේ හිටවනවා. 

තේ වැවීම කලාවක් නම් චූටි මැනීකෙගේ අම්මා එහි පිකාසෝය. උපන්දා පටං වගාවට හිතැති උන්දෑ තේ ගහටත්, රබර් ගහටත් ඇරුණු ජිවිතයක් ගත කරන්නේය. දළු ඩිංගක් අහුලගෙන රබර් ගහක් දෙකක් හූරගත්තම අපිට ජීවත්වෙන්ට හොඳටම ඇති යන ආදර්ශ පාඨය අනුව ජීවත්වන ඇය ගෙදර වත්තේ බෑවුම අඩු කොටසේ රබර් හිටුවා බෑවුම වැඩි කොටසේ තේ හිටෙවුවාය. කාණු, ගල්වැටි ආදී යල්පැනගිය වගා මූලාවයව ‘ලකියාට‘ දැමූ ඇය කොන්දොස්තර කෙනෙක් බසයට මගින් පටවන්නාක් මෙන් ඉඩම පුරා තේ ගස් ‘අහුරා' දැමුවාය. විශාල ලොරියක් යාමට තරම් ඉඩ තිබූ නිවසට යන පාර තෙසක් රියට අමාරුවෙන් රිංගා යාමට හැකි තරම් පුනීල කරක් මෙන් සිහින් කලේද, පාපන්දු පිටියක් තරම් වූ මිදුල කැරම් බෝඩ් එකක් මෙන් සිහින් කලේද, ඇගේ මනා වගා පරිචයයි. ඒ ඉඩමේ තේ ගස්වල දලු කැඩීමට කඳු නැගීමේ සහ පුවක් ගස් නැගීමේ හපන්කම ඇති අය උවමනාය. ඉහල පේලියේ ගහේ දලු කඩන්නාට එකම පිහිට පහල පේලියේ තේ ගහේ මුලට පය තබාගැනීම පමණකි. නැත්තං දලු කඩන්නාව ඉඩම පහල පාරෙන් සොයාගැනීමට පුළුවන. මේ නිසා දළු කඩන මිනිසුන් නැති තැන නේපාලයේ ෂරපා ජාතිකයින් කීප දෙනෙක් ගෙන්නා ගැනීමට මා යෝජනා කළද ‘එවරස්ට් කන්ද නැගපු ටෙන්සින් නෝර්ගායි‘ වුවද කඹ රෝල් දෙකක් සහ කෙටේරියක් නැතිව ඒ ඉඩමට පා නොතබනු  නිසැකය. දැන් අපේ ගම්වල තේ ගහ වැවෙන්නේ නැත්තේ ලිබ්බොක්කේ පමණි.

පහතරට තේ ගහ පිළිබඳ තවත් විස්තර ලිවීමට ඇත. එයට පෝස්ට් ගණනාවක් ගත වන්නටද පුළුවන. මෙම ලිපියේ අවසන් ඡේදයේ අතුරු ප්‍රතිඵලයක් ඇති නොවුවහොත් ඊළඟ කොටස බලාපොරොත්තු විය හැකිය.